سیستم راهگاهی در قالب های تزریق پلاستیک، مجموعه ای از کانال ها و دریچه هایی است که برای هدایت پلاستیک مذاب از نازل دستگاه تزریق پلاستیک به داخل حفره های قالب استفاده می شود. سیستم راهگاهی نقش مهمی در کیفیت قطعات قالب‌گیری شده دارد.
سیستم راهگاهی معمولاً از دو بخش اصلی تشکیل می‌شود:
راهگاه اصلی: راهگاه اصلی کانالی است که پلاستیک مذاب از طریق آن از نازل دستگاه تزریق پلاستیک به داخل قالب هدایت می‌شود.
راهگاه فرعی: راهگاه فرعی کانالی است که پلاستیک مذاب را از راهگاه اصلی به داخل حفره های قالب هدایت می‌کند.
در برخی از قالب های تزریق پلاستیک، ممکن است از دروازه نیز استفاده شود. دروازه کانالی است که پلاستیک مذاب را از راهگاه فرعی به داخل حفره قالب هدایت می‌کند.
سیستم راهگاهی می تواند به دو نوع راهگاه سرد و راهگاه گرم تقسیم شود.
راهگاه سرد
در سیستم راهگاه سرد، پلاستیک مذاب پس از خروج از نازل دستگاه تزریق پلاستیک، به سرعت سرد می شود. این امر باعث می شود که پلاستیک مذاب در راهگاه ها و دروازه ها سفت شود و جدا کردن قطعه قالب‌گیری شده از قالب دشوار شود. همچنین، ممکن است باعث ایجاد تخلخل و سایر عیوب در قطعه قالب‌گیری شده شود.
راهگاه گرم
در سیستم راهگاه گرم، پلاستیک مذاب پس از خروج از نازل دستگاه تزریق پلاستیک، توسط گرمکن های تعبیه شده در قالب، گرم نگه داشته می شود. این امر باعث می شود که پلاستیک مذاب در راهگاه ها و دروازه ها نرم بماند و جدا کردن قطعه قالب‌گیری شده از قالب آسان تر شود. همچنین، احتمال ایجاد تخلخل و سایر عیوب در قطعه قالب‌گیری شده را کاهش می دهد.
مزایا و معایب سیستم راهگاه گرم عبارتند از:
مزایا:
جداسازی قطعه قالب‌گیری شده از قالب آسان تر است.
احتمال ایجاد تخلخل و سایر عیوب در قطعه قالب‌گیری شده کاهش می یابد.
دقت ابعادی قطعه قالب‌گیری شده افزایش می یابد.
معایب:
هزینه ساخت قالب بالاتر است.
نیاز به تجهیزات و تعمیرات نگهداری بیشتر دارد.
انتخاب نوع سیستم راهگاهی برای یک قالب تزریق پلاستیک، به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
نوع ماده پلاستیکی مورد استفاده
شکل و اندازه قطعه قالب‌گیری شده
حجم تولید
بودجه مورد نظر
در ادامه به برخی از نکات مهم در طراحی و ساخت سیستم راهگاهی اشاره می کنیم:
قطر راهگاه ها و دروازه ها باید به گونه ای انتخاب شوند که جریان پلاستیک مذاب به راحتی و بدون ایجاد انسداد انجام شود.
طول راهگاه ها و دروازه ها باید به گونه ای انتخاب شوند که پلاستیک مذاب قبل از رسیدن به حفره های قالب، به طور کامل جامد نشود.
موقعیت راهگاه ها و دروازه ها باید به گونه ای انتخاب شوند که باعث ایجاد حداقل تنش در قطعه قالب‌گیری شده شود.
جنس راهگاه ها و دروازه ها باید به گونه ای انتخاب شوند که در برابر سایش و خوردگی مقاوم باشند.
طراحی و ساخت سیستم راهگاهی صحیح، نقش مهمی در کیفیت قطعات قالب‌گیری شده دارد.
